Open data

De Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) biedt vanaf begin 2025 open data aan. Dat betekent dat iedereen de natuurgegevens in de NDFF kosteloos kan bekijken en downloaden. 

Waarom open data?

Informatie over de natuur helpt ons om de natuur te beschermen en goed om te gaan met onze leefomgeving. Daarom is het belangrijk dat informatie over de natuur openbaar is. De NDFF is een belangrijke bron van natuurdata, met inmiddels ruim 200 miljoen gevalideerde waarnemingen.

Sinds 2020 werken de NDFF, partnerorganisaties en de overheid aan het vernieuwen van de NDFF. Dit houdt in dat de databank geschikt wordt gemaakt om open data te kunnen bieden. Daarvoor moeten het bestuur en het beheer van de databank ook anders geregeld worden. Van een samenwerking tussen publieke en private organisaties met een stichting als basis, wordt de NDFF een publiek-private samenwerking met een overheidsorgaan als basis. De financiering van de NDFF komt daarmee straks voor rekening van de overheid. Op die manier wordt de toekomst van de NDFF zeker gesteld.

Voor iedereen toegankelijk
Van beleidsmaker tot geïnteresseerde natuurliefhebber, van ecoloog bij een gemeente tot onderzoeker bij een ecologisch adviesbureau: met het openstellen van de NDFF krijgt iedereen kosteloos toegang tot de natuurdata. Ook de vele vrijwillige waarnemers die verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de natuurdata in de NDFF, kunnen dan voortaan zonder drempels bij de data waar zij zich persoonlijk voor hebben ingespannen.

Abonneehouders
De transitie naar open data betekent ook veranderingen voor de huidige abonneehouders.

Lees meer over de gevolgen voor abonneehouders

Zorgvuldig omgaan met natuurdata

Het opengaan van de NDFF gebeurt heel zorgvuldig. De data in de NDFF heeft namelijk verschillende eigenaren, ook wel de bronhouders genoemd. Aan iedere waarneming is een bronhouder verbonden, die de zeggenschap over de waarneming houdt. De bronhouders zijn overheden, zoals provincies, Rijkswaterstaat en gemeenten, én private organisaties zoals soortenorganisaties en ecologische adviesbureaus.
Om te zorgen dat iedereen zijn of haar data blijft delen met de NDFF, waaronder de vele vrijwillige waarnemers die actief zijn in ons land, is het belangrijk dat de bronhouders van de data het eens zijn met hoe er met de data in de NDFF wordt omgegaan. Daarom is met verschillende overheidspartijen, soortenorganisaties, Sovon, Waarneming.nl, ecologische adviesbureaus en terreinbeherende organisaties een NDFF Opendatabeleid afgesproken.

NDFF Opendatabeleid

In het NDFF Opendatabeleid staat onder meer beschreven hoe we met de data omgaan, welke data niet volledig open kunnen zijn – met name de data van kwetsbare soorten – wie er toegang heeft tot bepaalde onderdelen van de databank, wat je met de data wel en niet kan, en hoe we misbruik voorkomen. Een onafhankelijke commissie opendatabeleid ziet toe op de uitvoering van het beleid en het actueel houden ervan.

Gevoelige data
In het NDFF Opendatabeleid staat dus onder meer hoe we omgaan met allerlei typen data, zoals de waarnemingen van kwetsbare soorten of persoonsgegevens. Deze worden niet volledig openbaar gemaakt.

Het gaat om vier typen data:

1. Data van kwetsbare soorten
Deze worden vervaagd weergegeven. De betreffende soorten en de wijze van vervaging staan beschreven in de Lijst Kwetsbare Soorten

2. Persoonsgegevens
Bijvoorbeeld gegevens van de waarnemer

3. Data onder voorwaarden
Bij uitzondering hebben enkele bronhouders data onder voorwaarden in de NDFF gezet

4. Afgekeurde waarnemingen
Bijvoorbeeld spam

Bekijk het NDFF Opendatabeleid

Kwetsbare soorten

Voor sommige dier- en plantensoorten geldt dat het openbaar maken van gedetailleerde gegevens in de NDFF bedreigend kan zijn voor het voortbestaan van deze soort. Het belang van bescherming van de soort weegt dan zwaarder dan het belang van openbaar maken van gedetailleerde data. Dit geldt voor ongeveer 1200 soorten, die je kunt terugvinden op de Lijst Kwetsbare Soorten*. Voor deze soorten geldt dat ze vervaagd worden weergegeven in de NDFF. Dat houdt in dat je niet de exacte locatie van de waarneming kunt zien, maar bijvoorbeeld op het niveau van een 1×1- of 5×5 kilometerhok. Op deze manier wordt verstoring en beschadiging van kwetsbare soorten en/of hun leefgebied voorkomen.

*De Lijst Kwetsbare Soorten is gebaseerd op internationale standaarden en het Verdrag van Aarhus en de Wet open overheid.

Bekijk de Lijst Kwetsbare Soorten 0.2

Toegangsniveaus

Er zijn vanaf 2025 verschillende niveaus waarop je de data kunt bekijken, downloaden of exporteren. Namelijk als anonieme gebruiker, als geregistreerde gebruiker (met een e-mailadres) en als geautoriseerde gebruiker. In onderstaand schema kun je zien wat dat betekent. Dit gaat gefaseerd ontwikkeld worden. De anonieme gebruiker kan vanaf begin 2025 open data van de NDFF inzien. Vervolgens wordt het toegangsniveau van de geregistreerde gebruiker mogelijk gemaakt. De geautoriseerde gebruiker kan voor het gebruik van de natuurdata voorlopig gebruik (blijven) maken van het huidige uitvoerportaal van de NDFF. Een vernieuwing van het uitvoerportaal staat op de planning.

NB: van alle gebruikers wordt verwacht dat ze de NDFF als bron vermelden bij publicaties gebaseerd op natuurdata uit de NDFF.

Klik op de afbeelding om deze te vergroten